काठमाडूँ: किन हेर्दिन यो चलचित्र

लूट भयंकर चल्यो, जसको मुखमा पनि लूटका पात्र, संवाद झुन्डिएका छन् । लूट हेरेको छैन मैले भनेर भन्न पनि लाज लाग्ने अवस्था आइसक्यो अहिले । यो लुटको सफलतालाइ अर्को चलचित्र काठमाडूँ, Anything can happen in this city ले पछ्याउन खोजेको छ । चलचित्रको प्रवर्द्धनमा कुनै कमी राखिएको छैन । जताततै छाएको छ यो चलचित्र, प्रिन्ट, टेलिभिजन, रेडियो, शहरका भित्ता जताततै देखिएको छ । लूट हेर्न जाँदा म धेरै आशावादी थिइन,   एउटा निरपेक्ष दिमाग लिएर हेर्न गएको थिएँ । मजाकै थियो, संवाद र चरित्रहरूले चलचित्र गज्जबको बनाएका थिए । तर यही निरपेक्ष दिमाग लिएर म काठमाडूँ हेर्न जान सक्दिन । चलचित्रको पोस्टर प्रोमोले चलचित्र कस्तो बनेको छ भनेर Preview देखाउँछ र मैले त्यो Preview हेरिसकेपछि चलचित्र हेर्नुको औचित्य छैन। मलाइ एसी हलमा २.५ घन्टा सुत्न बिल्कुलै फुर्सद छैन । 

राम्रो काम गर्नेको मुख चल्दैन, उसको काम बोल्छ । काठमाडुँको टिमको भने मुख बढी चलेको छ । जताततै बखान मात्र सुनिएको छ, चलचित्रमा यो देखाएका छौ, त्यो देखाएका छौं, यो प्रविधी, यो लोकेसन आदी इत्यादी । हरे शिव...यो सबै कुरा प्रोमोमा ढंगले देखाउ न किन "यो चलचित्र एकचोटी हेरिदिनु" भनिराख्नु पर्यो? राम्रो छ जस्तो भान पारिदिए त हेरीहाल्छम् नि ।

"काठमाडूँ"का पोस्टर दुइ किसिमका छन् एकप्रकारको पोस्टर आम नेपाली चलचित्रका झै छन् भने अर्को चै "फरक धार" का पोस्टर छन् । अर्थात पोस्टरबाट नै आम नेपाली चलचित्र हेर्ने र नहेर्ने दुवै थरिका दर्शक तान्न खोजेको प्रस्ट हुनछ । तर बुझ्न पर्ने कुरा के हो भने यी दुइ धारका दर्शक मिसाउन सकिँदैन । दुवै तर्फको तान्न खोजियो भने दुवैतिर असफल भइन्छ । दर्शक तान्ने चक्करमा चलचित्र नै खिचडी बनेको छ भन्ने पक्का बुझियो ।

पोस्टर मै RED 4K क्यामेरा, नेपाल तथा अमेरिका (सन फ्रेन्सिस्को)मा छायाँकन गरिएको भनेर लेखिनु भनेको "नेपालमा पहिलो पटक हिरोले पेटमाथीबाट गाडी गुडाएको दृश्य छायाँकन भएको " लेखिएको सरह नै हो । अनि कति दर्शकले RED 4K क्यामेराको महत्त्व बुझ्लान? चलचित्रको preview भन्दा पनि अभिनेता अभिनेत्रीको ज्यान प्रदर्शन गरिएको पोस्टर भएपछि फिल्म कस्तो होला भनेर अपेक्षा गर्नु?

चलचित्रका गीत हेरियो त्यसपछि युट्युबमा, हरे बाबा !! सुखविन्दर र कैलाश खेरले गाएका रैछन् ...काटमान्डूउउउउ भन्दै । हैन उच्चारण नै ढंगले गर्न नसक्ने गायकहरूलाइ गाउन किन दिएको होला मैले बुझ्न सकिन । शायद चर्चाका लागि होला...भारतिय गायकहरूद्वारा गीत गाइएको भनेर । हिन्दीमा गाएको कि नेपालीमा छुट्याउन नसकिने गरी गाउनुले के चै चर्चा दिने हो ?? फेसबुकको New Nepali Cinema (on FACEBOOK) ग्रुपमा टिमका एकजना सदस्यले भने "हामीले नेपाली भाषा र नेपाललाइ भारतीय समक्ष लगेका छौ र हामीले गर्व गर्नु पर्छ "

हाँसो नै उठ्यो । एउटा नेपाली गायकलाइ १० हजार पनि नदिने तर विदेशमा पचास हजार देखि एकलाख सम्म तिरेर नेपाली भाषा उनिहरूलाइ सिकाएर के पाइयो? काठमाण्डूको कथामा यो नेपाली सिकाउने सन्दर्भ कहाँ फिट हुन्छ?  मात्र चर्चाका लागि भारतिय गायक प्रयोग गर्नु चलचित्र निर्माता निर्देशकको मूर्खता हो । चलचित्र झै गीत पनि एउटा कलाको माध्यम हो । चलचित्रको सन्दर्भ मिलाएर गीतको अवस्था  सिर्जना गरिन्छ । त्यो अवस्था भित्र रहेर धून र गीत सिर्जना गरिन्छ, अनि चरित्रसँग सुहाउँदो गायकलाइ गीत गाउन लगाइन्छ । के काठमान्डूका गीतहरूले यो कुरा Justify गरेका छन् त?

चलचित्रका सम्वाद एकदम नसुहाउँदो छन् ।‘जे गरे नि प्रेग्नेन्ट नहुनु, भइहाले नि मलाई इन्फर्म गर्ने हैन, अर्बोसन गरेर घर फर्कनू’ | यो सम्वाद यसरी भनिएछ मानौ एक सेकेन्डमा प्रेग्नेन्ट हुन्छिन्, अनि एकैछिनमा एबोर्सन पनि हुन्छ.. आँखा झिमिक्क गरी । संसारको कुनै पनि आमाले यसरी आफ्नो साख्खै छोरीलाइ भन्दैने, चाहे त्यो आमा अमेरिकी नै किन नहोस् । यो सम्वादले प्रस्ट पारेको छ कि निर्देशकले चरित्र चित्रण कसरी गरेका छन् । "भन्नुस, म कुन बास्टर्ड कि छोरी हुँ"..उफ्फ....आम नेपाली मसाला चलचित्रका उही ढर्राका सम्वाद...के कुरा गर्नु अब ।

प्रोमोमा देखाइएका भिजुअल इफेक्ट हेर्दा त टिठै लाग्यो । बाल्यकालको जमानामा भिडियो गेम खेल्दाको झझल्को दिने खालका इफेक्टमा किन कन्जुस्याइ गरेका हुन् खै? एकसे एक दक्ष र विज्ञ उपलब्ध हुँदा हुँदै पनि आँखै बिझाउने गरी यस्तो घटिया भिजुअल इफेक्ट किन??

फिल्मका निर्देशकको अन्तरवार्ता पढियो एकठाउँमा

काठमाण्डुको मुख्य विषयवस्तु के हो ? भन्ने प्रश्नको उत्तरमा उनले भनेका छन् 

"खासगरी यो चलचित्र भित्र वर्तमान सामाजिक संरचना भनौं वा पुस्तान्तरमा हुने समस्या केन्द्रीत गरिएको छ । एउटा पुस्ता र अर्को पुस्ताबीच जसरी खाडल बन्दै गएको छ त्यसको जड के हो  र त्यस किसिमको खाडलले नकारात्मक कस्तो असर पारिरहेको छ र पुस्ता अन्तरबीचको दूरी घटाउन के गर्दा हुन्छ भन्ने जस्ता कुरा यो चलचित्रमा छ । ड्रक्सको कुलतदेखि लिएर सामाजिक कुलतका कुराहरु यसमा समावेश गरिएका छन् । साथसाथै चलचित्रलाई अन्तर्राष्ट्रियकरण गर्न सबटाइटलका माध्यमले राष्ट्रिय विभूती एवं राष्ट्रियताका कुरा यसमा राखेर विदेशी दर्शकका लागि हाम्रा कुराहरुको बारेमा जानकारी दिने प्रयास पनि गरिएको छ । जसअनुरुप सगरमाथा, बुद्ध जस्ता प्राकृतिक छटादेखि लिएर प्रतिभासम्मका कुरालाई यो नेपालको हो र यी नेपाली हुन् भन्ने कुरा चलचित्रमा राखेर सबटाइटलका माध्यमले अन्तर्राष्ट्रिय दर्शकलाई जानकारी गराइएको छ ।"
(फिल्मीखबर.कममा प्रकाशित आकाश अधिकारीको अन्तरवार्ता)

भयो प्रभु, मलाइ खिचडीको स्वाद लिने कुनै रहर छैन । २.५ घन्टाको चलचित्रमा संसार अटाउन खोजेपछि कस्तो विजोग हुन्छ, सोच्न पनि सक्दिन
निर्देशकले फिल्मको नाम KATHMANDU सँग एउटा TAGLINE जोडेका छन्
Anything can happen in this city यो त्यसै राखिएको हैन
उनी आफैलाइ पनि थाहा छैन कि यो शहरमा के हुन्छ, अनि उनलाइ यो पनि थाहा छैन कि काठमान्डू चलचित्रमा के हुन्छ....
त्यसैले Kathmandu हेरिन्न र हेर्न खोज्नेलाइ पनि रोकिन्छ ।